آموزش هوش مالی به کودکان یکی از موضوعاتی است که در جامعه ما کمتر به آن توجه می‌شود. با این حال اما در دنیای اقتصادی امروز این یک نیاز بسیار موثر برای آینده فرزندانمان است.
دراین مقاله به 6 راهکار موثر در آموزش هوش مالی به کودکان پرداخته‌ایم. اگر شما هم به فکر آینده فرزند خود هستید باما همراه باشید.
چرا باید آموزش هوش مالی به کودکان را جدی بگیریم؟
شاید همین الان که در حال خواندن این مقاله هستید باخود بگویید که این آموزش برای فرزند کوچک من بسیار زود است! اما جوامع مدرن امروز مهمترین آموزش هایی که فرزندان برای زندگی به آن نیاز دارند را در کودکی به آنها می آموزند!
طبق تحقیقات انجام‌شده در مرکز سواد مالی champlain فقط 25 درصد افراد 18 تا 34 سال به درستی درمورد مسائل مالی مثل نرخ بهره، تورم، قیمت اوراق، وام مسکن و ریسک میدانند.
با این تفاسیر مشخص است که بدون آموزش های درست مالی در سنین کودکی عملا در کودکانمان آینده مالی روشنی نخواهند داشت.
6 کاری که باید برای آموزش هوش مالی به کودکان انجام دهیم
برای اینکه آموزش هوش مالی به کودکان موفق‌باشد، نیازاست نکاتی زیر را رعایت‌کنیم:
اجازه اشتباهات مالی را به کودک بدهید
شاید شما هم شنیده‌باشید که شکست همیشه عامل یک موفقیت است. همون موضوع برای آموزش مالی به کودک هم موثر است و باعث انعطاف‌پذیری و تصمیم‌گیری بهتر کودک خواهد شد. البته این موضوع به این معنا نیست که از هدردادن پول کودکان چشم پوشی کنید. اما نوع برخورد شما بعد از شکست در این زمینه بسیار مهم است.
به عنوان مثال:
اگر کودک شما با پول تو جیبی‌های خودش در حال خرید یک اسباب بازی بی‌کیفیت بود صبر کنید و جلوی او را نگیرید. چرا که احتمالا بعد ازخرابی اسباب بازی قطعا به این نتیجه میرسد که این یک خرید اشتباه بوده.
مفهوم علاقه مرکب در آموزش هوش مالی به کودکان
برای درک بهتر مفهوم پول جمع‌کردن، برای بچه‌ها حساب سپرده سود دهی باز‌کنید و با کمک بچه‌ها و خودتان سرمایه آنها را کم‌کم زیاد و زیادتر کنید. این موضوع باعث می‌شود برای افزایش حسابشان خودشان هم تلاش کنند. به مرور آنها رشد حسابشان را و ثمره تلاش خود را میبینند با ارقام بیشتر ارتباط میگیرند و سال ها بعد میتوانند به سرمایه‌گذاری بپردازند. تجربه معلم فوق العاده ای است.
خودتان را آماده کنید
این نکته برای آموزش هوش مالی به کودکان اغلب توسط ما بزرگتر‌ها نادیده گرفته‌می‌شود.
اگر برای آماده سازی خود وقت بگذارید، نتایج بهتر خواهند بود. این مرحله آسان نیست. این امر مستلزم آن است که به عادات مالی، تاریخچه و خواسته های خانواده خود نگاه دقیقی بیندازید.
بودجه بندی مناسب برای پس انداز
بچه‌ها از رفتار والدینشان الگو برداری می‌کنند. اگر به طور معمول در اول ماه به صورت ناگهانی خرید و هزینه می‌کنید، سپس بقیه ماه را به سختی سپری می‌کنید، فرزند شما نیز مستعد خرج کردن ناگهانی خواهد بود.
وقتی بچه‌هایتان میبینند که شما خریدتان را حساب شده انجام می‌دهید، یادمی‌گیرند که ذهنیت خود را برای پس انداز بهتر شکل دهند.
زمانی که بچه‌ها به اندازه کافی بزرگ شدند، مثلا تا کلاس سوم یا چهارم، به هر بچه کمک هزینه کوچک هفتگی بپردازید و هر از گاهی برای کار و تلاش استثنایی، پاداش ارائه دهید.
چند روز صبر کنید تا دوره خرید های بیهوده و تازگی پول داشتن برای فرزندتان از بین برود. سپس در زمانی که کودکتان به اسباب بازی جدیدی علاقه نشان‌داد، بنشینید و به او آموزش دهید که برای تهیه اسباب بازی مورد علاقه‌اش چند هفته باید پول پس‌انداز کند.
این موضوع مهم است که اگر فرزندتان تصمیم به پس ازنداز نگرفت، شما نباید اسباب بازی را برایش بخرید. اما در مدت زمان مشخص به او یاد‌آوری کنید که اگر پول پس‌انداز کرده بود، اکنون میتوانست اسباب بازی مورد علاقه‌اش را داشته باشد.
چقدر پول تو جیبی مناسب است؟
روشن است که مبلغ پول توجیبی با توجه به سن فرزند و با توجه به وضعیت عمومی قیمت ها باید تعیین شود به این معنا که نه آن قدر کم باشد که نتوان نام پول بر آن گذاشت و نه آن قدر زیاد که فرزند در دام ولخرجی بیفتد و ارزش پول را نفهمد.
نحوه‌های مختلف دادن پول توجیبی به فرزندان
در میان خانواده ها دو نوع پول توجیبی مرسوم است. برخی ها مخارج اصلی فرزند را برعهده می گیرند و مبلغی متوسط در اختیار او قرار می دهند. بعضی ها مبلغ زیادی به فرزندشان می‌دهند و تمام مخارجش از جمله هزینه های لباس، کفش، وسایل مدرسه، کرایه های رفت و آمد و… را بر عهده ی خودش می گذارند.
این نوع پول توجیبی یک جنبه مثبت و یک جنبه منفی دارد. جنبه مثبتش این است که فرزند نیاز به برنامه ریزی بیشتری پیدا می کند و مدیریت مالی را به شکل بهتری می آموزد. همچنین از وضعیت گرانی و قیمت اشیای مختلف مطلع می شود و می فهمد که پول هرچقدر هم که زیاد باشد زود تمام می شود.
جنبه منفی اش این است که شاید فرزند نتواند اولویت ها را تشخیص دهد و در نتیجه به جای خرید وسایل ضروری، هزینه های بیهوده ای برای خودش بتراشد. مثلا با اینکه کفش نیازدارد اما پولش را برای خرید یک وسیله هدردهد.
در این زمینه بهتر است والدین تا وقتی کودکشان کم سن و در دوره ی ابتدایی و راهنمایی است از شیوه ی اول پول توجیبی استفاده کنند و بعد در دوره دبیرستان روش دوم را در پیش بگیرند.
فواید پول تو جیبی در آموزش هوش مالی به کودکان
شکی نیست که دادن پول توجیبی به فرزندان امری مهم است و تاثیر مستقیمی بر آینده مالی آنها دارد.
در بخش اصلی این یادداشت می خواهیم چند نمونه از فواید این کار را مطرح کنیم:
• یادگیری مدیریت
فرزند می داند که گاهی خواسته هایش زیاد و نامحدودند اما پولی که برای تامین خواسته ها در اختیارش هست اندک و محدود است. او در این وضعیت ناچار می شود که اولویت ها را بررسی کند و بی گدار به آب نزند تا بتواند به بهترین شکل از پول هایش بهره ببرد نه اینکه با خرید چیزهای غیر ضروری بی پول شود.
• پس انداز
آشنایی با مفهوم مهم پس انداز از اصلی ترین فواید پول توجیبی دادن به کودک است. او به مرور می آموزد که برای خرید چیزهای بهتر و ارزشمندتر باید قید خرید چیزهای بی ارزش را بزند تا با جمع کردن پول هایش بتواند به خواسته اش برسد. همچنین می آموزد که همیشه باید مقداری پول برای روز مبادا ذخیره کند تا اگر روزی به طور ناگهانی نیاز به پول پیدا کرد دستش خالی نباشد.
• احساس استقلال
نیاز به مستقل شدن احساسی است که در همه فرزندان به ویژه نوجوانان وجود دارد. آن ها دوست دارند خودشان تصمیم گیرنده امور زندگی شان باشند و کسی برایشان تعیین تکلیف نکند. پول توجیبی حس استقلال را برای فرزندان به ارمغان می آورد به گونه ای که آن ها احساس می کند در بخش هایی از زندگی شان دیگر نیازی به پیروی کامل از والدین ندارند و می توانند طبق نظر خودشان رفتار کنند.
• جلوگیری از زیاده خواهی
همه کودکان و نوجوانان گاهی توقعاتی دارند که تامین آن ها برای والدین سخت است. پول توجیبی باعث می شود که فرزند یاد بگیرد اگر توقع خرید وسیله ای گران و خارج از چارچوب دارد باید خودش برای تامین هزینه اش دست به کار شود و انتظارات بیجا از والدین نداشته باشد.
مدیریت مالی
• فهمیدن ارزش پول
ارزش پول فقط در سایه محدودیت پول فهمیده می شود. نفهمیدن ارزش پول عامل اصلی ولخرجی و تنگدستی است. کودک با دریافت پول توجیبی می فهمد پول چیزی نیست که به آسانی به دست بیاید و در نتیجه به مرور می آموزد که باید با مدیریت صحیح آن را حفظ و خرج کند.
آموزش نحوه مدیریت امور مالی خانوار
به مرور که بچه ها بزرگتر می‌شوند، به آنها اجازه دهید هر از گاهی هزینه‌های خانه را مدیریت یا حسابرسی کنند.
این نوع مدیریت مالی خانواده برای بسیاری از کودکان که مدیریت (با نظارت) درآمدها و هزینه های خانواده خود را به مدت یک ماه به عهده می گیرند، بسیار مفید است.
این رویه باعث درک بهتر خانواده، یادگیری پس انداز و مدیریت مالی درست در کودکان می‌شود.
نحوه ارزیابی ریسک ها و مزایای سرمایه گذاری
کودکان و بسیاری از بزرگسالان از خطرات و مزیت‌های موجود در طرح های سرمایه‌گذاری بی اطلاع هستند. این یک نیاز است که به کودکان درس اساسی در مورد انواع سرمایه گذاری، نحوه ارتباط ریسک کردن با سود های هر نوع سرمایه گذاری آموزش داده شود.
امن ترین و کم بازده ترین سرمایه گذاری ها عبارتند از:
حساب های پس انداز بانکی
پول نقد
گواهی سپرده بانکی
مفهوم نقدینگی در سرمایه‌گذاری‌ها را به فرزندانتان بیاموزید و به آنها کمک کنید تا سایر هزینه های مرتبط با سرمایه گذاری را نیز درک کنند.
دو نکته
حتما فرزندتان را با مفهوم بخشندگی و کمک به ناتوانان آشنا کنید از او بخواهید همیشه بخشی از پولش را به نیازمندان ببخشد و با پرهیز از خساست، انسانیت خود را تقویت کند.
– بعضی از کودکان حاضر به دریافت پول توجیبی نمی شوند و به والدین می گویند “هروقت چیزی خواستم شما برام بخرید” این امر غالباً به دلیل کمبود اعتماد به نفس در کودک رخ می دهد. او از طرفی می خواهد از زیر بار مسئولیت مدیریت مالی شانه خالی کند و از سویی دیگر نمی خواهد با دریافت یک مقدار مشخص پول، خواسته هایش را محدود کند. والدین در این موقعیت باید به فرزندشان انگیزه بدهند و به او بگویند که از پس مدیریت مالی بر می آیند و نباید وابستگی کامل به پدر و مادر داشته باشد.
